دادستانی سوئد اعلام کرده است که اسامه کرایم، شهروند ۳۲ ساله سوئدی و عضو پیشین گروه تروریستی داعش، به اتهام جنایت جنگی شدید و اقدام تروریستی در سوریه به دادگاه کشیده شده است. این اتهامات به دلیل نقش مستقیم وی در یکی از تکاندهندهترین جنایات داعش، یعنی زندهسوزاندن خلبان اردنی معاذ الکساسبه مطرح شدهاند.
در شب کریسمس سال ۲۰۱۴، هواپیمای جنگی معاذ الکساسبه، خلبان نیروی هوایی اردن، هنگام انجام عملیات هوایی علیه مواضع داعش بر فراز سوریه سرنگون شد. او بلافاصله توسط نیروهای داعش در نزدیکی شهر رقه دستگیر شد. در هفتههای بعد، فیلمی منتشر شد که جهان را در بهت و انزجار فرو برد. در این فیلم، معاذ الکساسبه در حالیکه در یک قفس فلزی زندانی شده بود، به طور زنده به آتش کشیده شد. این فیلم به طور گسترده در شبکههای اجتماعی و رسانههای وابسته به داعش منتشر شد و به ابزاری تبلیغاتی برای این گروه بدل گشت.
مشارکت مستقیم اسامه کرایم در جنایت
براساس کیفرخواست ارائهشده توسط دادستانی استکهلم، اسامه کرایم بهعنوان عضوی از داعش، با لباس نظامی و سلاح، در انتقال معاذ الکساسبه به قفس فلزی و همچنین در نگهبانی از وی پیش از اجرای اعدام شرکت داشته است. این جنایت در قلمرو تحت کنترل داعش در شهر رقه سوریه رخ داده و دادستانان سوئدی معتقدند که کرایم بهطور کامل از ماهیت جنایتآمیز این اقدام آگاه بوده است.
در متن کیفرخواست آمده است که کرایم نهتنها در این قتل شرکت داشته، بلکه میدانسته که کل ماجرا با هدف تولید فیلم تبلیغاتی توسط داعش در حال تصویربرداری است. طبق شواهد، او در لحظاتی از این واقعه برای دوربین ژست گرفته و از قبل دستورات لازم را دریافت کرده بود.
پرونده اتهامی علیه اسامه کرایم بر اساس مجموعهای از شواهد مستند، از جمله تحلیل دقیق فیلمهای منتشرشده، شهادت کارشناسان فنی، و گزارشهای نهادهای امنیتی داخلی و بینالمللی تهیه شده است. مرکز ملی علوم جنایی سوئد (NFC)، نیروهای مسلح سوئد، سازمان امنیت داخلی (Säpo)، وزارت دفاع آمریکا و افبیآی همگی در جمعآوری و تحلیل این شواهد نقش داشتهاند.
فیلمها به دقت فریم به فریم بررسی شدهاند و از این طریق شناسایی و مشارکت مستقیم کرایم در این جنایت اثبات شده است. همچنین، اظهارات شاهدان عینی و تحلیلهای رفتاری نیز به تقویت این پرونده کمک کردهاند.
با وجود شواهد سنگین و شهادتهای متعدد، اسامه کرایم تمام اتهامات مطرحشده علیه خود را رد کرده و اعلام کرده که بیگناه است. این در حالی است که او پیشتر به دلیل نقش خود در حملات تروریستی بروکسل در سال ۲۰۱۶ به مجازات سنگین محکوم شده و هماکنون در زندان بهسر میبرد.
جنایت جنگی با ابعاد گسترده انسانی
دادستانی سوئد این جنایت را بهعنوان نمونهای آشکار از جنایت جنگی شدید توصیف کرده و بر سه نکته کلیدی تأکید کرده است. نخست اینکه این قتل در بستر فعالیت یک شبکه سازمانیافته تروریستی انجام شده است، بهگونهای که نقض آشکار قوانین بینالمللی جنگ و حقوق بشر را در بر دارد. دوم اینکه نحوه برخورد با معاذ الکساسبه، از جمله تحقیر، نمایش عمومی و شکنجه روانی، به شکل گستردهای مغایر با کرامت انسانی بوده است. سوم اینکه قربانی در جریان این رویداد درد، رنج، آسیب فیزیکی شدید و در نهایت مرگی هولناک را تجربه کرده است.
این پرونده از نظر حقوقی و سیاسی یکی از مهمترین محاکمههای مربوط به جنایات جنگی در خاک سوئد محسوب میشود. هرچند اسامه کرایم پیشتر در خارج از کشور محکوم شده، اما این نخستینبار است که به دلیل ارتکاب جنایت جنگی در سوریه در دادگاه سوئد پاسخگو میشود. انتظار میرود روند دادرسی با حضور رسانهها، نهادهای حقوق بشری و توجه بینالمللی دنبال شود.
در صورت اثبات اتهامات، کرایم ممکن است با مجازات حبس ابد روبرو شود؛ حکمی که نشاندهنده عزم سوئد برای پیگرد جدی جنایات جنگی، حتی خارج از مرزهایش است.